De wonderlijke werking van kunst
De dementie krijgt steeds meer vat op haar, ze krijgt minder grip op de wereld om haar heen. Ze dwaalt door het verzorgingshuis, niet wetende waar naartoe. Ze kan de rust niet vinden om op haar kamer te blijven. Als ze ergens gaat zitten, dan is dit niet voor lang. Ze voelt zich verantwoordelijk. Controleert de deuren en inspecteert of de huishoudelijke zaken goed verlopen. Ze heeft een tevreden blik op haar gezicht, maar als er tegen haar gesproken wordt, spreekt er verwarring uit. Ik mocht met haar gaan werken.
Ik heb geleerd het begeleidingsproces te beginnen met een intake, met diagnostische sessies, waar een “vakspecifieke” diagnose uit voort komt. Ik heb ervoor gekozen dit anders aan te pakken. Om eerst te kijken hoe ze zou reageren op een stap-voor-stap tekenopdracht in plaats van haar "vrij" te laten schilderen. Vol verwachting en eigenlijk ook zonder verwachtingen ging ik naar haar toe, mijn collega's afwachtend wachtend. Wat zal het creatieve in haar losmaken, wat zou het voor haar kunnen betekenen? Maar bovenal; maakt het wel iets los? Kan het wel nog iets voor haar betekenen? Haar cognitief vermogen gaat hard achteruit, het gestructureerde denken verminderd, de verwarring wordt groter. Haar gedrag wordt onrustiger en minder doelgericht.
Ik heb ook geleerd om op mijn gevoel te vertrouwen, om mee te bewegen in het moment, om af te stemmen op de degene die tegenover mij zit en om in het hier & nu te bepalen wat er nodig is om het begeleidingsproces zijn werk te laten doen. De theoretische lessen over de diagnostische sessies vond ik niet zozeer moeilijk. De adviezen van mijn voormalige docenten om in de praktijk ook intuïtief te werk te gaan wel… Want hoe doe je dat? Het staat niet in een boekje. Ik houd van structuur. Ik heb gemerkt dat ik mijn intuïtieve vermogen pas na mijn afstuderen meer ben gaan ontwikkelen en het inzetten ervan meer eigen ben gaan maken. En ik heb het toegepast, juist bij haar. Haar denkvermogen raakt naar de achtergrond, haar gevoel verschuift naar de voorgrond. Dus ik heb mijn gevoel gebruikt en ‘mijn denken’, mijn hang naar structuur, losgelaten. En het heeft zijn uitwerking gehad. Dwalend? Onrustig? Ze heeft een uur op haar stoel gezeten, al tekenend. Verward? Onbereikbaar? Ze heeft de creatieve opdracht na geduldige herhaling aangenomen en met veel verbinding uitgevoerd. Haar reactie? “Goh wat leuk dit, wat onverwacht, kom je nog eens?” De reactie van mijn collega’s? “Kippenvel, dat dit háár tekening is…”. De dag erna wist ze niets meer van deze sessie, maar het gaat om het moment; dat is een van de belangrijkste dingen die ik heb geleerd! De tekening is het bewijs.
Janny: "Ik vond het creatief bezig zijn heel leuk. Juliette heeft mij in twee creatieve sessies geïnspireerd om zelf weer aan de slag te gaan met schilderen en tekenen."
Elly: "Alhoewel ik eerst mijn bedenkingen had over mijn eerste creatieve sessie, klikte het met Juliette meteen. Het contact was ontspannen en leuk. Van het creatief werken kreeg ik een vitaal gevoel in mijn hele lijf. Ik vond het prettig dat Juliette de oefeningen geduldig, duidelijk en enthousiast uitlegde."
Albertien: "Juliette is een jonge vrouw met een bijzondere uitstraling. Ze heeft veel capaciteiten en een groot invoelend vermogen naar het ouder worden. Ga hier mee door Juliette!"
Mw. Ten Hove: "Het contact met Juliette is gezellig en ontspannen. Haar werkwijze is leerzaam en prettig, vooral haar wijze van kleuren mengen is interessant."